Yine Bir Türk… Yeni Bir Başarı…

[sdtsahin]

Ünlü Los Alamos Labaratuvarları’ndan Sami Ayyorgun’un kablosuz sensor ağlarla ilgili çalışması, 250 araştırma arasından En İyi Çalışma Ödülüne aday gösterildi.

ABD’nin ünlü Los Alamos Labaratuvarları’ndan Sami Ayyorgun’un yeni nesil kablosuz ağlarla ilgili çalışması, Atlanta’da 29 Eylül’de yapılacak olan IIEE’nin (Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü)’nün Mobil Ad-Hoc ve Sensor Sistemleri Uluslararası Konferansı’na (MASS) katılan 250 araştırma arasından En-İyi-Çalışma-Ödülü’ne aday gösterildi.

Ayyorgun’un “Kablosuz Ad-Hoc/Sensor Ağları İçin Kendi Kendini Organize Eden Stokastik(Olasılıklı/Türel)-İletişim Paradigmasına Doğru” başlığını taşıyan çalışması alanında son teknoloji bir araştırma olarak görülüyor.

HER ALANDA KULLANILABİLECEK

Yeni nesil kablosuz ağ teknolojisinde, sensorlardan oluşan ağlar merkezi bir altyapıya ihtiyaç duymuyor. Geleceğin teknolojisi olarak bakılan kablosuz sensor ağları da, cep telefonları gibi bağımsız çalışan ve zerreler (motes) olarak adlandırılan küçük cihazlarla iletişim kuruyor. İletişim için baz istasyonuna ihtiyaç duyan cep telefonlarından farklı olarak çoklu-sıçrayıcılı sensor zerreleri iletişimi bir zerreden diğerine sıçrayarak aktarıyor. Kablolarla bağlanması ve enerjiyle beslenmesi gereken baz istasyonları yerine her şarta uygun bilgi-taşıyan ad-hoc ağları kurmak maliyetleri düşürüyor.

Ayyorgun, sistem kaynaklarını ‘kablolanması’ya da “kuvvetlendirilmesinin’ genel olarak ucuz ve makul olmamasının kablosuz ağ araştırmalarının “temel dürtüsü” olduğunu belirtiyor.

Bu yeni teknolojinin birçok uygulama alanı bulunuyor. Örneğin mühendisler gaz ve petrol boru hatlarını çok daha rahat kontrol edebilecek. Deprem sonrasında yıkılan bir binanın altındaki yaşam sinyalleri bu sensor ağları sayesinde algılanabilecek. Askeri birimler bu sensor ağlarını muharebe meydanlarında kullanabileceği gibi sınırlardaki kaçak girişlerde anında tespit edilebilecek.

ZERREDEN KÜRREYE

Tüm zerrelerin (motes) bir pil gibi enerji kaynağına ihtiyaç duyması bu teknolojide etkin enerji kullanımını ilk önceliğe taşıyor. Sistem bağlantısı, gecikme ya da verinin iletim zamanı, sistemin tek seferde kaldırabileceği veri miktarı (throughput), güvenlik ilk ağızda söylenebilecek diğer öncelik başlıklarından.

Kablosuz sensor ağlarının geliştirilmesi için birçok çözüm öne sürülüyor. Ayyorgun, olayı Rubik Küpü’nü (Şu saç baş yolduran renkli küpler) örnek vererek açıklıyor. Bir küpün tek bir yüzünü yapmayı çalıştığınızda eğer olayı bütün olarak algılamıyorsunuz diğer taraflardaki düzeni tamamen kaybediyorsunuz. Aynı şekilde kablosuz ağlarda eğer sadece enerji verimini sağladığınızda bu sefer, örneğin data iletim hızında büyük düşüşler meydana geliyor.

Ayyorgun’un tasarımındaysa “küpün tüm yüzleri doğru renkte” olarak başlanıyor. Böylece sensor ağları enerji etkin, kısa data iletim zamanlı olmanın yanında diğer önemli performans artışlarına sahip olabiliyor. Ayyorgun şöyle anlatıyor: “Zerreler rastgele iletişim içerisinde, ancak tasarımda bir kolektif zekanız olursa rastgelelikleri-genetik kodları haline geliyor. Kolektif zeka da bir çok durumda koşut/eş zamanlı performans artışlarını da beraberinde getiriyor”.

Kablosuz sensor ağlarının geliştirme safhasında olduğunu vurgulayan Ayyorgun, “her yüzde doğru renklerimiz var ancak hala mükemmel değil. Üstesinden gelinmesi gereken birçok konu var. Biz daha yeni yeni “geleceğin bu ağlarının” potansiyelini keşfetmeye başladık” diye açıklıyor.

Los Alamos Ulusal Labaratuvarları, ABD ulusal güvenliği için stratejik bilimsel alanlarda araştırmalar yapıyor. Los Alamos, ABD’nin nükleer silahlarının güvenliğinin ve güvenirliğinin sağlanması yanında kitle imha silahlarının etkilerinin azaltılması için teknolojilerin geliştirilmesi ve enerji, çevre, altyapı, sağlık ve küresel güvenlik alanlarında araştırmalar yapıyor.

Kaynak : veteknoloji