Nobel Edebiyat Ödülü Lessing'in

[tarihogretmeni]

Bu yılın Nobel Edebiyat Ödülü'nü ünlü İngiliz yazar Doris Lessing kazandı.

İsveç Bilim Akademisi, 87 yaşındaki Lessing'i "Parçalanmış bir uygarlığı şüphecilik, tutku ve hayalgücüyle ele alan, kadın hareketini destansı bir dille anlatan yazar" olarak nitelendi.

Akademi açıklamasında, Lessing'in, 1962 yılında yayımlanan "Altın Defter" romanının bir dönüm noktası olduğu ve gelişmekte olan kadın hareketinin bunu öncü bir çalışma olarak gördüğü, kadın-erkek ilişkilerine 20'nci yüzyıl bakışı hakkında bilgi verdiği belirtildi.

Akademi, insanlığı daha ilkel bir yaşama dönmeye zorlayan küresel afet öngörüsünün Doris Lessing için özel bir yaklaşım olduğunu hatırlattı.

Lessing, 2005 yılındaki Harold Pinter'den sonra Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ikinci İngiliz yazar oldu. Nobel'i, geçen yıl da Orhan Pamuk kazanmıştı.

2007 Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen yazarlar arasında Amerikalı Philip Roth, İsrailli Amos Oz, Japon Haruki Murakami, Fransız Jean-Marie Gustave Le Clezio, Adonis olarak bilinen Suriyeli şair Ali Ahmed Said Asbar'ın adı geçiyordu.

Doris Lessing: "Floş royal yaptım"

Nobel Edebiyat Ödülünü kazanan İngiliz yazar Doris Lessing, bu ödülle birlikte "floş royal" yaptığını söyledi. Avrupa'daki tüm ödülleri kazandığını hatırlatan Lessing, "Hepsini kazanmaktan sevinçliyim, tümünü... Bu, floş royal" dedi.

Nobel Edebiyat Ödülünü kazanan şimdiye dek en yaşlı yazar da olan Lessing, haber basına açıklanmadan önce durumdan haberdar değildi. Lessing, ödülü adı açıklandıktan yaklaşık 2 saat sonra öğrendi.

Lessing'in ajanı Jonathan Clowes, Nobel komitesinin açıklamasından hemen sonra basına Lessing'in henüz haberi duymadığını, dışarda alışveriş yaptığını, ancak bunun çok sevindirici ve hak edilmiş bir ödül olduğunu söyledi.

Kadın hareketinin ozanı...

22 Ekim 1919 yılında ailesinin yaşadığı İran'da dünyaya gelen Lessing, şu anda Zimbabwe olarak bilinen Güney Rodezya'da büyüdü.

Rodezya'da okula başlayan ve formel eğitimi 14 yaşında sona eren Lessing, santral memurluğu, hemşirelik, gazetecilik gibi çeşitli işler yaptı.

Beyaz bir kadın ile zenci uşağı arasındaki ilişkiyi anlatan "Türkü Söylüyor Otlar" adlı romanını 1950'de yayımlayan Lessing için, kadın hareketi açısından önem taşıyan 1962'deki "Altın Defter" adlı eseri ise dönüm noktası oldu.

Yazarın diğer önemli kitapları arasında "Terörist", "Siyah Madonna", "Beşinci Çocuk", "Cehenneme İniş", "Mara ile Dann" bulunuyor.

Kadın, ırkçılık, aile, toplum, çevre gibi birçok konuyu içeren roman, kısa öykü ve denemeleriyle İngiltere'nin savaş sonrası en önemli yazarlarından biri olan Lessing'in, Güney Afrika'ya yönelik eleştirileri nedeniyle uzun yıllar bu ülkeye girişi yasaklandı.

Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan kadınlar:

İngiliz yazar Doris Lessing, Nobel Edebiyat Ödülünün bu yılki sahibi olarak, bu ödüle ulaşan 11'inci kadın yazar oldu.

Doris Lessing'den önce Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan kadın yazarlar, ülkeleri ve ödüllerin veriliş yılları şöyle:

Elfriede Jelinek, Avusturya, 2004

Wislawa Szymborska, Polonya, 1996

Toni Morrison, ABD, 1993

Nadine Gordimer, Güney Afrika, 1991

Nelly Sachs, İsveç, 1966 (ödülünü İsrailli Yosef Agnon ile paylaştı)

Gabriela Mistral, Şili, 1945

Pearl Buck, ABD, 1938

Sigrid Undset, Norveç, 1928

Grazia Deledda, İtalya, 1926

Selma Lagerlof, İsveç, 1909

Nobel Edebiyat ödülünü 1982'den bu yana kazananlar:

2006: Orhan Pamuk (Türkiye)

2005: Harold Pinter (İngiltere)

2004: Elfriede Jelinek (Avusturya)

2003: John Maxwell Coetzee (Güney Afrika)

2002: İmre Kertesz (Macaristan)

2001: V.S. Naipaul (İngiltere)

2000: Gao Şingcian (Çin)

1999: Günter Grass (Almanya)

1998: Jose Saramago (Portekiz)

1997: Dario Fo (İtalya)

1996: Wislawa Szymborska (Polonya)

1995: Seamus Heaney (İrlanda)

1994: Kenzaburo Oe (Japonya)

1993: Toni Morrison (ABD)

1992: Derek Walcott (St. Lucia)

1991: Nadine Gordimer (Güney Afrika)

1990: Octavio Paz (Meksika)

1989: Camilo Jose Cela (İspanya)

1988: Necib Mahfuz (Mısır)

1987: Joseph Brodsky (ABD)

1986: Wole Soyinka (Nijerya)

1985: Claude Simon (Fransa)

1984: Jaroslav Seifert (Çekoslovakya)

1983: William Golding (İngiltere)

1982: Gabriel Garcia Marquez (Kolombiya)