Cannes’ın ardından

[tarihogretmeni]

Cannes’ın ardından: ’4 Ay, 3 Hafta ve 2 Gün’

Rönesans dönemini yaşayan Romanya Sineması, ’4 Ay, 3 Hafta ve 2 Gün’ filminin Altın Palmiye kazanması ile son yıllardaki başarılarının tesadüf olmadığını kanıtlarken, Fatih Akın, Berlin Film Festivali’nden sonra Cannes’a da imzasını attı.

Cannes Film Festivali’nin 60. Ödül gecesinde, oldukça iddialı usta isimlerin filmlerinin de yer aldığı 22 aday film arasında bir tanesi, dünyanın en prestijli sinema ödüllerinin başında gelen Altın Palmiye’yi kazandı: Romanya’dan Cristian Mungiu’nun filmi 4 Months, 3 Weeks and 2 Days / 4 Ay, 3 Hafta ve 2 Gün. Film, Romanya’da komünizmin son yıllarında hamile kalan bir kızın endişe dolu öyküsünü anlatıyor. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülü kazanan film aslında iki basın gösteriminde de büyük ilgi görmüştü. Yaratıcılığın doruk noktasına ulaştığı, son birkaç yılda büyük bir atılım yapan Romanya Sineması’nı temsil eden 4 Months, 3 Weeks and 2 Days filmi, kişisel özgürlüğü ve arka sokaklardaki bir kürtajı anlatarak, eleştirmenlerden zaten en yüksek puanı almış durumdaydı.

Sürükleyici bir gerçekçilik anlayışı ile film, 1987’de Romanya’da son komünist lider Çavuşesku’nun döneminde, çok iyi dost olan iki kız arkadaştan birinin, yasadışı yollardan bir kürtaja karar vermesini ele alıyor. Açık bir üsluba sahip olması, koridorlarda odalarda sürekli dinamik halde, elde yapılan çekimleri, devlet görevlileri gibi ana karakterleri takibi, güçlü anlatımı, görüntüleri bölmesi ve hızlı kurgu anlayışı, Mungiu’yu festivalde ön plana çıkardı.

Başrollerde Anamaria Marinca ve Laura Vasiliu’nın muhteşem biçimde oynadıkları film, yirmi iki yaşındaki iki öğrencinin odalarını paylaştıkları bir konutta başlıyor. Bu çekici açılış sahnesi, filme bir belgesel havası ve ilerlemesi için bir güç katmıştır. Film ilerledikçe, içe dönük Gabita’nın (Vasiliu) hamile olduğu anlaşılır ve 1966’dan 1989’a kadar Romanya’da yasak olan kürtajı gizlice yapması için zamana karşı yarışmaktadır. Dışa dönük olan Otilia (Marinca), insanların omzunda fazlaca iş yükü olan, trafiğin yoğun ve polis tehditlerinin yoğun olduğu bir şehir ortamında para, otel ayarlama ve kürtajı yapacak olan doktorla iletişimde ona yardım etmeyi kabul eder.

Ancak kürtaj, iki kızın hayal ettiği gibi olmaz ve arkadaşının iyi niyetli yardımları Gabita’ya sadece sorun yaratır. Operasyonu yapan (Vlad Ivanov) tam bir işkenceci çıkar ve çok gergin olan Gabita’dan yararlanmak ister. Yönetmen ve senarist daha çok, kürtajın kendisini de kapsayan ayrıntılara yer vermiştir. İyi bir sinematografi ile filme zalim bir hava veren yönetmen seyirciyi, yalancı ve bağnaz insanların dünyasında korkunç bir yolculuğa çıkarıyor. Altın Çağ’da Hikayeler adı altında bir serinin bu ilk filmi Çavuşesku zamanındaki yaşama atfedilmiştir.

FATİH AKIN 60. YILA DAMGASINI VURDU

Festivalin ilk günlerinde, dünyayı değiştirmek için Cannes’a geldiğini söylemişti Fatih Akın. Gerçekten de Yaşamın Kıyısında filmi ile Cannes’ın 60. yılına asıl damgasını vuran yönetmen olan Fatih Akın, önceki gün kazandığı Ekümenik ödülünden sonra, son gece en iyi senaryo ödülünü alırken yaptığı konuşmayla televizyonları başındaki milyonlarca insana ve Türkiye’ye çok anlamlı mesajlar yolladı.

Kutlamaların yoğunlaştığı akşam dünyanın bu en önemli sinema olayına şöhretlerin çoğunlukta olduğu bir kalabalık toplandı. George Clooney, Brad Pitt, Leonardo DiCaprio, Angelina Jolie, Sharon Stone, Jude Law, Martin Scorsese, U2, Norah Jones, Gong Li and Maggie Cheung festivalde kırmızı halıda yürüyen starlardan sadece bir kaçı.

Variety dergisinin ünlü eleştirmeni Todd McCarthy, verilen bu büyük ödülün 2007 yılının iyi bir izlenimle akıllarda kalmasını sağlayacağını söylüyordu. 1970 ve 1980ler de California’da terör estiren bir seri katili anlatan bir Hollywood yapımı olan David Fincher’ın Zodiac filmi, Jack Gyllenhaal ve Robert Downey Jr.’ın canlandırdığı karakterlerle iyi bir izlenim bıraktı.

Hong-Kong’lu Wong Kar-wai’nin yönettiği, Jude Law’ın oynadığı ve Norah Jones’un şarkıcı olarak katıldığı, mantıksız bir aşkı işleyen My Blueberry Nights, festivalde çok sıcak tepkilerle karşılandı.

Quentin Tarantino Death Proof filminde, 1970’lere eğlenceli bir bakış yollarken, aynı zamanda saygılı bir biçimde fiske vurması ile izleyenleri ikiye böldü. İki kez Altın Palmiye ödülü kazanmış olan Emir Kusturica’nın yönettiği Promise Me This filmi de yine favori gösterilen yapımlardandı.

Başkanlığını The Queen’in ödüllü yönetmeni Stephen Frears’ın yaptığı Cannes jurisi, Altın Palmiye’yi verirken öngörülemeyecek bir derecede temkinli davrandı.

2004’te Amerikalı kimi üyeleri de olan jüri, ödülü Michael Moore’un Fahrenheit 9/11 filmine vererek; Amerika Başkan’ı GeorgeW. Bush’un yeniden seçilmesini sabote etmek için daha çok politik davranmıştı.

Bu yıl Moore, yeni belgeseli Sicko ile Amerika’nın sağlık sisteminin sorunlarına değinerek Bush ve politikacılara yine eleştiri oklarını fırlattı. Fakat, her zaman polemik yaratan yönetmen, bu yıl filminin, yarışma dışı bir film olarak gösterilmesini tercih etmiştir. Moore medyaya, “zaten bir tane Palmiye ödülüm var bir tane daha Palmiye almama gerek var mı?” imasında bulundu.

Palmiye için yarışmayan filmler de Cannes’da büyük bir etki yarattı. Atlarla cinsel ilişkiye giren bir grup erkeğin tuhaf bir şekilde sempatik hikâyesini anlatan sıra dışı film Zoo, manşetlerden hiç düşmedi.

Pakistan’da aşırı dinciler tarafından kaçırılıp kafası kesilen Amerikalı gazeteci Daniel Pearl’ün olay sonucu dul kalan karısının hikâyesinin anlatıldığı A Mighty Heart filminde Angelina Jolie’ye yer verilerek, oyuncunun bir Oscar ödülü almasının da önü açıldı.

Steven Soderbergh’in yönettiği Ocean’s Thirteen filmi de, Clooney, Pitt, Matt Damon, Andy Garcia, Don Cheadle ve Ellen Barkin gibi birçok yıldızdan oluşan kadrosuyla kırmızı halıya ışık saçmıştır.

Not: Bu yazı, Işık Üniversitesi öğrencileri Egemen Baranok ve Sadık Atmaca’nın katkıları ile derlenmiştir.

ntv-msnbc