Jump to content

Raid'i Duydunuzmu? Peki Nedir Bu Raid? :)


sewerim

Recommended Posts

hdd-tower.jpg

Anakartınızda eğer raid destekleme ile ilgili bir şey gördüyseniz ve işiniz genelde media (film müzik oyun kopyalama vs) işi ise bu donanım işinize yarayabilir. Cunkü 1gb veriyi 5-7 saniyede kopyalamak aklınızı alabilir :)

konuya gelelim

öncelikle anakartınız desteklemeli

ve en az 2 tane aynı donanım ve firmwire ye ait harddiskiniz olmalı

bendeki

2x250 gb seagate hdd sata ve saniyede aktarım hızım 140 mb/s anakartım ise p5n-t deluxe

ne yapmalıyız?

harddiskleri bilgisayara bagladıktan sonra bilgisayarın biosuna giriyoruz orada sata raid controlleri buluyoruz ve Enable yapıyoruz bi altında ise hangihardisklerimizi raid yapmak istiyorsak onları "raid" moduna alıyoruz ve ayarları kaydediyoruz.

PC yeniden başlayıp bios ekranı geçtikten sonra raid ayarları için 2 saniyeliğine bi siyah ekran gelcek ilk yaptıgımızda buraya girmemiz lazım cunku birden cok raid vardır bunları alıntı yaparak acıklayacagım

raid ayarlarına girdiğimiz zaman oradaki seceneklerden nasıl bir raid istiyor isek ona gore yapacagız ve bilgisayarımızı formatlamaya başlayacağız.

NOT= raid hddlerinizi format atarken işletim sisteminiz görmeyebilir! özellikle xp kullanıyorsanız bunun driverlarını mevcut web sitesinden yada driver cdlerinden temin edip nlite ile işletim sistemi CDsine entegre edebilirsiniz

NOT2= bu bios ayarları benim anakart içindir kelime olarak sizin bioslarınızda farklı olabilir fakat teknik olarak aynıdır ve değişmez sadece

örnek bilgi olsun diye verdim

RAİD TÜRLERİ

Raid in birden fazla sürümü mevcuttur.

Raid 0: en az iki hdd kullanılır. Harddisk ler eşit boyutta olmalı. 160 GB +160 GB= 320 GB. Tek bir hdd gibi görüyor Windows.

Not: Hızlıdır ama güvenlik sıfıra yakındır. sebebi ise harddisk in birinde bir arıza oluşursa bütün bilgiler gider.

raid0.png

Raid 1: en az 2 hdd kullanılır. Harddiskler yine eşit boyutta olmalıdır. 160 gb + 160 gb = 160 gb. Kayıp % 50 dir.

Güvenlik en üst seviyededir. çünkü harddiskin birine yazılan veri ikinci diske de yazılır. (Aynalama sistem) ama yavaştır. Devir sayısı yüksek harddiskin varsa hiç çekinmeden öneririm.

raid1.gif

Raid 10: en az 4 harddisk olmalı:

{-------------Raid 10---------------}

---------------Raid0-----------------

-----:Raid1:-------------:Raid1:-----

{160 gb + 160gb } + {160 gb + 160gb }

---------------320 GB----------------

bu modda ise veriler hem hızlı yazılır hem güvenlidir. Boyut kayıbı % 50 dir. raid 1 deki gibi.

RAID-10.jpg

Link to comment
Share on other sites

Hep merak ettiğim ama bir türlü arama yapıpta bilgilenmediğim bir konu idi teşekkürler. Benim anakart raid desteklemiyormuş :)

Bu arada yeni çıkan teknoloji SSD diskler raid yapılan hd.'lere göre ne kadar hızlı, mesele bir tane Ssd disk alsan 2 raid10'a göre daha çok verim alabiliryim hız açısından yoksa raid ile hd.'ler dahamı hızlı olur..

Link to comment
Share on other sites

Bu kadar az bilgihyle raid yapmayı denemeyin google NAS sistemler veya SAN yazın

Üşenmedim Yazdım bakalım arkadasımızın verdiği benden fazla bilgiye bakalım

San sistemler yazdık Cıkan sonuc

#

ESDAS Elektronik Sistemler Destek San. ve Tic. A.S. ..::..::

ESDAS Elektronik Sistemler Destek San. ve Tic. AS.

www.esdas.com/ - Önbellek - Benzer

#

INTEGRE ELEKTRONİK SİSTEMLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. - Anasayfa

Integre Elektronik Sistemler Baskı hazırlık Sistemleri Etiket baskı makineleri, film çıkış ve CTP sistemleri Letterpress etiket baskı makineleri ICTP ...

www.integre.com.tr/ - Önbellek - Benzer

#

NEVADA Elektronik | Telekomünikasyon Ltd.

Telsiz Haberleşme Sistemleri Distribütörü Sayısal Telsiz Sistemi Çözümleri. ... RoIP Radio Over IP Analog Telsiz sistemlerini Sayısal Şebekeler üzerinden ...

www.nevada.com.tr/ - Önbellek - Benzer

#

ÜÇOK Teknolojik Sistemler Taahhüt Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti ...

Yangın algılama, gaz algılama ve söndürme sistemleri konusunda hizmet veriyor.

www.ucok.com.tr/ - Önbellek - Benzer

#

Mas Otomasyon

MAS OTOMASYON SISTEMLERI SAN. ve TIC. LTD. STI. Perpa Ticaret Merkezi A BLOK KAT:12 NO:1797 OKMEYDANI / ISTANBUL Tel: 0 212 210 27 20 (Pbx) Faks: 0 212 210 ...

www.masotomasyon.com/ - Önbellek - Benzer

#

UPS - Kesintisiz Güç Kaynağı - Güç Kaynakları - Online UPS ...

Servo Regülatörle kıyaslandığında gelişmiş koruma sistemi ile öne çıkan Mikroişlemci ... rüzgar enerji sistemleri, güneş enerji sistemleri, savunma sanayi, ...

www.acdc.com.tr/ - Önbellek - Benzer

#

Panelsan Çatı ve Cephe Sistemleri

Panelsan Çatı ve Cephe Sistemleri - Taşyünü izolasyonlu çatı ve cephe panelleri...

Şimdi Nas sistemler yazdım

ilk cıkan web sitesi de bu ve geriside bu sekilde

Nas (Network-attached storage) Nedir?

Mayıs 25, 2007

Nas en basit anlamda herhangi bir networke direk bağlanabilen ve merkezi bir biçimde datayı saklayıp istek dahilinde bu datayı networke sunan bir teknolojidir.

Nas klasik file server teknolojisi gibi client/server ilişkisini esas alır.

Peki verdiğim bilgi ile alakalımı?

tabiki hayır

senin gibi cahil kullanıcılar olduktan sonra bu bilgi bile fazla gelir zavallı.

Link to comment
Share on other sites

Üşenmedim Yazdım bakalım arkadasımızın verdiği benden fazla bilgiye bakalım

San sistemler yazdık Cıkan sonuc

#

ESDAS Elektronik Sistemler Destek San. ve Tic. A.S. ..::..::

ESDAS Elektronik Sistemler Destek San. ve Tic. AS.

www.esdas.com/ - Önbellek - Benzer

#

INTEGRE ELEKTRONİK SİSTEMLER SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. - Anasayfa

Integre Elektronik Sistemler Baskı hazırlık Sistemleri Etiket baskı makineleri, film çıkış ve CTP sistemleri Letterpress etiket baskı makineleri ICTP ...

www.integre.com.tr/ - Önbellek - Benzer

#

NEVADA Elektronik | Telekomünikasyon Ltd.

Telsiz Haberleşme Sistemleri Distribütörü Sayısal Telsiz Sistemi Çözümleri. ... RoIP Radio Over IP Analog Telsiz sistemlerini Sayısal Şebekeler üzerinden ...

www.nevada.com.tr/ - Önbellek - Benzer

#

ÜÇOK Teknolojik Sistemler Taahhüt Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti ...

Yangın algılama, gaz algılama ve söndürme sistemleri konusunda hizmet veriyor.

www.ucok.com.tr/ - Önbellek - Benzer

#

Mas Otomasyon

MAS OTOMASYON SISTEMLERI SAN. ve TIC. LTD. STI. Perpa Ticaret Merkezi A BLOK KAT:12 NO:1797 OKMEYDANI / ISTANBUL Tel: 0 212 210 27 20 (Pbx) Faks: 0 212 210 ...

www.masotomasyon.com/ - Önbellek - Benzer

#

UPS - Kesintisiz Güç Kaynağı - Güç Kaynakları - Online UPS ...

Servo Regülatörle kıyaslandığında gelişmiş koruma sistemi ile öne çıkan Mikroişlemci ... rüzgar enerji sistemleri, güneş enerji sistemleri, savunma sanayi, ...

www.acdc.com.tr/ - Önbellek - Benzer

#

Panelsan Çatı ve Cephe Sistemleri

Panelsan Çatı ve Cephe Sistemleri - Taşyünü izolasyonlu çatı ve cephe panelleri...

Şimdi Nas sistemler yazdım

ilk cıkan web sitesi de bu ve geriside bu sekilde

Nas (Network-attached storage) Nedir?

Mayıs 25, 2007

Nas en basit anlamda herhangi bir networke direk bağlanabilen ve merkezi bir biçimde datayı saklayıp istek dahilinde bu datayı networke sunan bir teknolojidir.

Nas klasik file server teknolojisi gibi client/server ilişkisini esas alır.

Peki verdiğim bilgi ile alakalımı?

tabiki hayır

senin gibi cahil kullanıcılar olduktan sonra bu bilgi bile fazla gelir zavallı.

Pardon birader banamı dedin?

Raid 1 0 raid 10 mu en cok kullanılan raid 5 i unutmuşun ve cok daha fazlası var

ayrıca raid yapmak için aynı hdd ye yada aynı firmware e ihtiyacın yok yada anakartın illaki desteklemesine gerek yok kendin raid kart alırsın takarsın anakrt içinde intelde ıch koprusunun sonunda r harfi varsa Raid yapabilirsin. Ayrıca raid yapma için illa anakartının desteklemesine gerek yok xp yada windows 7 kullanarakda yazılımsal raid yapabilirsin ayrıca nas ve san sistem çözümleri senin anlamıycagın kadar gelişmiş sistemlerdir. Biz bunları server sistemlerin yanına kuruyoruz örnek ev için nas sistemleri:

http://www.zyxel.com.tr/web/product_category.php?PC1indexflag=20050125090459[/CODE]

iş yerleri için :

[CODE]http://www.qnap-tr.com/[/CODE]

ayrıca kendi pcnizi raidle doantıp nas server yapabilirsniz yazılım linki:

[CODE]http://freenas.org/freenas[/CODE]

Hayatında kac defa raid yaptın bilmiyorum ama laflarına dikkat et senin konun o kadar değersizki o cumleyi yazmayı bile cok gordum. Sagdan soldan iki raid resmi koymuşsun ne yazıkki onuda tam becerememişsin

[CODE]http://tr.wikipedia.org/wiki/RAID[/CODE]

raid i bilgisiz kullanıcalara tavsiye etmem yukarıdaki arkadaş gibi raid in amacı hızdan cok veri guvenliğidir raid yapıldıgında başınız cok agrıyabilir (bilmiyorsanız)

Yaızları okusaydın NAs serverların içinde raid sistemler oldugunu anlardın ama nerde bilgisiz zavallı iki şey ogrendiğini sanmış yazıık :)

Link to comment
Share on other sites

kuyruguna basmış olmalıyım biliyorum belkide sözde" mesleğinden dolayı kimbilir

Kişisel kullanıcıların kullandıgı 2 "basit" hdd ve "basit" bir anakartla yapılan teknolojiyi senin verdiğin örnekle kıyaslamak biraz komik değil mi?

bildigin bilgiyi paylaşmak yerine laf atmayı ,başkalarına camur atmayı meslek edinmişsinki "BAN" yediğini görüyoruz.

verdiğim bilgi bildiğim kadardır

eksik olabilir ama asla yanlış değil.

mesleğim de değil ama bilgiyi paylaşırım

herkese kolay gelsin

Link to comment
Share on other sites

RAID Kurulum Rehberi ve Performans Analizleri

ozkan.erden - Nisan 14 2001, Cumartesi - 15:01

Geçtiğimiz haftalarda sizlere sunduğumuz RAID hakkındaki yazı sizlerin olduça ilgisini çekmiş olmalı ki, bu konu hakkında hep sorular aldık. Sorular da çoğalmışken, IDE RAID bir sistemin nasıl kurulacağından ve performansdan da bahsedelim de konuyu kapatalım diye düşündük.

Eski yazımızı biraz hatırlayalım. Esas RADI'in SCSI RAID olduğundan bahsetmiştik. SCSI RAID ile performansın yanısıra, güvenliği maksimum dereceye ulaştıran çok kompleks yapıda olan sistemlerin olduğundan bahsetmiştik. Fakat, IDE Disk'lerin fiyatlarının oldukça ucuzlaması, "çok pahalı" olan SCSI RAID kartlarındaki bazı kompleks yapıdaki sistemlerin kısıtlanması ile, IDE RAID kartlarının uygun bir fiyatla ortaya çıktığını, hatta ve hatta, yeni anakartların bir kısmında, IDE RAID kontrolcüsünün entegre olarak geldiğinden bahsetmiştik. Sonuç olarak, karşımızda performans ve güvenlik konusunda yarar sağlayan IDE RAID kontrol kartlarını ve IDE RAID'li anakartlara ulaşmamız oldukça kolay.

IDE RAID kontrolcülerine ulaşmak artık kolay. Artık bunda bir sorunumuz yok. Esas sorun olan RAID sisteminin nasıl kurulacağı. Biliyorum, çoğumuz RAID olayına çok yabancı. RAID sistemleri genelde iş istasyonları ve sunucularda kullanılan bir olay olduğundan, çoğumuzun RAID kurma konusunda bir tecrübesi yoktur ve nelere dikkat edileceğini bilmiyordur. İşte bu yazımızda, bunları göz önüne alarak, IDE RAID sisteminin nasıl kurulacağından, bu işlemleri yaparken nelere dikkat etmemiz gerektiğinden bahsedeceğiz.

Sonda söylemem gerekeni başta söylüyeyim de gözünüz korkmasın. Çünkü RAID deyince millet tırsıyor ve "Yaw hocam çok karmaşık şey bu, ben anlamam" diye düşünmeye başlıyor. Eğer, sisteminize HardDisk bağlamayı biliyorsanız ve BIOS'a girip daha önce birkaç ayar yapmayı biliyorsanız, IDE RAID sistem kurabileceksiniz anlamına geliyor bu.

İşlemlere başlamadan önce, ne tür bir yapılandırmaya ihtiyacımız olacağını belirlemek gerekiyor. Şimdi, eğer performans için mi IDE RAID sistem kuracağız (çoğumuz performans için RAID sistemini kurmak istiyor), yoksa "benim diskimin performansı bana yeter, ben güvenlik isterim, dosyalarım kıymetlidir" diyorsanız, RAID sistem kurarken güvenliği mi tercih edeceksiniz? Yoksa, "benim param bol, hız da isterim güvenlik de" diyorsanız, her farklı konfigurasyon için farklı ihityaçlarımız ve yapılandırmalarımızın olacağını bilmek gerekiyor. Ona göre ihtiyaçlarımız ve önerilerimiz olacak.

Şimdi, her şeyden önce, hemen konuya derinlemesine dalmadan önce, birkaç bilgiyi hatırlamak iyi olacaktır. RAID 0 ( Striping=Şeritleme), RAID 1 (Mirroring=Aynalama), RAID 0+1 ( Şeritleme + Aynalama ) modlarının ne anlama geldiğine kabaca bir daha bakalım. RAID 0 için "şeritleme" ve RAID 1 için "aynalama" kelimelerini kullanacağım yabancılık çekmeyin diye.

Şeritleme metodunda, minimum iki disk gerekiyor. İki disk ile şeritleme yaptığımızı varsayalım. İki diski şeritledik, şimdi bu şertilediğimiz harddisk gurubuna veri yazdıralım. Bu bilgiler iki diske birden paylaştırılarak yazılıyor. Bu sayede yazma performansında ciddi bir artma söz konusu oluyor. Mesela, 20 GB'lık iki tane disk taktığımızda, bunları şeritlersek, tek disk'miş gibi ama 40 GB olarak gözüküyor. Şeritlemenin mantığı bu: dosyaları, kurduğumuz şeritleme dizisinde kaç tane disk var ise onlara paylaştırarak yaz. Böylece ne oluyor? Verilerinizin bir parçası birinci diskte, diğer parçası ikinci diskte. Okurken de, az çok aynı mantık geçerli. Şeritleme sistemi, disk ile fazlaca uğraşan uygulamalar için "hissedilecek" düzeyde performans artışını sağladığını söylemek mümkün. Örnek mi? Mesela, görüntü işleme ile uğraşan dostlarımız, uzun görüntü dosyalarını işlerken, arada olan takılmalardan oldukça şikayetçi. Şeritleme yöntemi ile, oluşan bu darboğazı fazlasıyla aşmak mümkün. Lafı dolamadan söyleyelim, bilgisayarı şu anda en çok yavaşlatan parçaların başında harddisk geliyor. Performans artışı hissetmek istiyorsanız, şeritleme sistemine bakmalısınız. Özellikle, son zamanlarda Windows 2000 ve Windows Millenium işletim sistemleri oldukça revaçta ve zaten disk ile fazlaca uğraşan bu işletim sistemlerinin üzerine bir ton ıvır zıvır program kurunca, harddisk'in kafayı sıyırması farz oluyor.

Şeritleme sistemi kuracak arkadaşlar, bir konuya oldukça dikkat etmeli : Veri güvenliği. Veri güvenliği bakımından, şeritleme sistemi çok sakat. Bunu daha önce de vurgulamıştık. Disklerinizden birisine en ufak bir şey olduğunda, diğer diskteki tüm bilgilerde anında uçuyor. Bir daha geri gelmemek şartıyla. Bizden söylemesi. Hani bir şey olursa, söylemedi demeyin.

Aynalama ise, performans'ın yerine güvenliğin ağır bastığı yerlerde kullanılmalı. Aynalama sistemi için de en az 2 disk gerekiyor. Mesela 2 tane disk aldınız diyelim ve bunları aynalama sistemini kullanarak yapılandırdınız. Disk'lerden bir tanesi bundan sonra gözükmeyecek. Niye? Çünkü birinci diske yazdığınız her şey, eş zamanlı olarak ikinci diske yazılacak; arka planda çalışan dakik bir yedekleme ünitesi olacak.. Birinci diskinizin balataları koparma vakti geldiğinde, hiç telaşlanmıyorsunuz; ikinci diskiniz ile veri kaybı olmadan işlerinize devam ediyorsunuz. Benim dosyalarım kıymetlidir, onlar giderse ben de giderim diyorsanız, şöyle güzelinden bir aynalama sistemi kurmanız sizler için mantıklı olacaktır.

Aynalama sisteminde performans, tek diskli konfigurasyona göre düşüyor. Yazma performansında bir düşme olduğunu söylemek mümkün; okuma performansı için ise aynı şey geçerli değil.

Evet, IDE RAID kontrolcüleri ile sağlana bir diğer sistemi ise şeritleme + aynamala sistemi. Bunu 4 disk ile yapıyorsunuz. İki disk ile şeritleme yapıyorken, diğer iki disk bunların aynalamasını yapıyor. Bende para çok, dosyalarım önemlidir, hız da isterim diyorsanız, RAID 0+1 sistemi, sizler için mantıklı olacaktır.

Neler Gerekiyor?

Öncelikle kafanızda hangi RAID sistemini kuracağını belirlemiş oldunuz. Şimdi, herkesin kafasına takılan bir soru var burada. Geçtiğimiz aylarda yazdığımız RAID ile ilgili yazıdan sonra bu sorular çoğaldı: "Hocam, RAID sistem kuracağım, RAID sisteminde kullanacağım disk kapasiteleri ve modelleri aynı mı olmalı? Bizi bi aydınlatsan yaw". Mantıklı sorular bunlar. Hemen açıklayalım:

Eğer şeritleme (RAID 0) yacapaksanız, disklerin kapasiteleir ve modelleri aynı olacak diye bir kaide yok. Kapasiteler farklı olabilir. Modelleri de. Fakat bizim önerimiz, birbirine yakın özelliklerdeki, aynı kapasitedeki disklerden kullanmanız olacaktır şeritleme yöntemi için. Aynı model + kapasite tabii ki tercih sebebidir. Mesela atıyorum, sistemimde 7200 devir dönen ve 2 MB tampon belleğe sahip bir disk var. Şertileme yapacaksanız, bunun yanına aynı kapasitede 5400 devir bir disk takmanız mantıklı değil. Yine 7200 devir, 2 MB tampon belleğe sahip, tercihen aynı kapasiteye sahip bir disk takmanız yararınıza. Ama burası önemli: şeritleme yaparken, kapasiteleden önce, diskin ana özelliklerinin (devir dönüş hızı ve tampon bellek) aynı olmasına özen gösterin. Mesela, 7200 rpm'lik bir disk'in yanına aynı kapasitede 5400 rpm disk yakıp şeritleme yaptığınızda, performans hiç de istediğiniz gibi olmayabilir.

Aynalama ( RAID 1 ) modunda ise, kaynak olacak olan disk'in boyutu, yedekleme işlemi yapacak olan disk'ten daha küçük olmalı. Yani, yedekleme işlemci yapacak olan ikinci disk'in boyutu, birinci disk'ten daha büyük olmalı. Yeni bir sistem kuracaksanız ve aynalama yapmaya niyetli iseniz, aynı model ve kapasiteye sahip iki disk almanızı tavsiye ederiz.

Şeritleme + Aynalama (RAID 0 + 1) biraz daha çetrefilli. Dolayısı ile bu sistemde kullanacağınız tüm disklerin aynı kapasite ve tercihen aynı modelde olmasına özen gösterin.

Diskleri temin ettikten sonra başka nelere ihtiyacımız olacak derseniz, IDE RAID kontrol kartı diyeceğiz. Eğer anakartınızın üzerinde IDE RAID kontrolcüsü entegre olarak gelmiş ise, bir şey yapmanıza gerek yok. Eğer anakartınız daböyle bir kontrolcü yok ise, PCI yuvasına takılan IDE RAID kontrolcülerinden alabilirsiniz diye düşünüyorum. Fiyatları da oldukça uygun mertebede.

Sürücüleri ve BIOS'u Güncelleyelim

"Hocam, yapma etme; zaten BIOS'lardan gına geldi, RAID'in BIOS'uda mı olurmuş" diye söylenmeye başlamıştır bir kaçımız. Sürücüleri işletim sistemini kurduktan sonra güncelleriz ama BIOS olayı önemli. Her RAID kontrolcüsünün bir BIOS'u var. Bu bir. Çünkü, RAID yapılandırmasını nasıl yapardık yoksa? Tıpkı anakartın BIOS'u gibi; BIOS'a girip RAID yapılandırmalarını yapıyoruz ve birkaç ayar çekiyoruz. Tıpkı anakartların nasıl BIOS güncellemesi çıkıyor ise, IDE RAID kontrolcülerinin de BIOS güncellemeleri çıkıyor ve var olan hatalar düzeltiliyor. Bazen bu hatalar ciddi düzeyde olabiliyor. Mesela, eski BIOS'da yer alan bir hata, şeritlediğiniz diskleri uçurabiliyordu. Bundan dolayı, en son BIOS sürümünü yüklemek gerekiyor. Eğer anakartınızın üzerinde entegre bir RAID kartı var ise, anakartınızın en son BIOS'unu yüklemeniz yeterli. Bu sayede, RAID kontrolcüsünün BIOS'u da güncellenmiş olacaktır. PCI RAID kontrolcüsü kullanıyor iseniz, hangi marka o kartı üretmiş ise onun WWW sitesine gitmek gerekiyor. HighPoint'in HTP370 RAID kontrolcüsünü taşıyan kartlar için generic BIOS sürümleri mevcut: Promise, hem RAID kontrolcüsü üreten, hem de bu kontrolcüleri taşıyan kartları üreten bir firma. Bu kartlardan sahipseniz, adresine gidiyorsunuz. Ülkemizde, Abit'in HTP370 RAID kontrolcüsü kartından başka PCI IDE RAID kontrol kartı bulamayacağınız düşünerek, diğer markalardan bahsetmemiz mantıksız. Kendisi üzerinde RAID kontrolcüsü taşıyan anakartlar ise piyasada pek fazla değil. Ama Abit'in RAID kontrolcüsü taşıyan kartlarını bulmak diye düşünüyorum. GigaByte'ın ve Asus'un henüz RAID kontrolcüsü taşıyan kartları Türkiye de yok.

Alıntı Mesajın başlığında belirtildiği gibi

Please register to see this content.

Link to comment
Share on other sites

Archived

This topic is now archived and is closed to further replies.

  • Recently Browsing   0 members

    No registered users viewing this page.

×
×
  • Create New...