Uygulamalarınız Sizi Gözetliyor Mu?

[alcalmc]

Uygulamalarınız sizi gözetliyor mu? Bu “paranoya” neden haklı?

21.09.2024 06:33 Gönderen: CHIP editör ekibi

Büyük teknoloji şirketleri, kullanıcılarını büyük ölçekte gözetliyor. Getty Images

Birçoğu bunun paranoya olduğunu düşünüyordu ancak artık Meta ve Amazon gibi büyük teknoloji şirketlerinin kullanıcıları gözetlediğine dair sağlam kanıtlar var.

ABD Federal Ticaret Komisyonu'ndan (FTC) patlayıcı rapor : Dünyanın en büyük teknoloji şirketleri, kullanıcılarını titizlikle gözetliyor. Dolayısıyla, sosyal medya uygulamalarının ve diğer dijital tekliflerin her zaman kulak misafiri olduğunu hisseden herkes paranoyak değildir.

Rekabet ve Tüketiciyi Koruma Kurumu, şirketlerin kullanıcılarından kişisel verileri toplamak, saklamak ve kullanmak için kullandıkları yöntemleri, içerik ve reklamların gösterilme mantığını, algoritmaların nasıl beslendiğini ve yöntemlerin çocukları ve gençleri nasıl etkilediğini inceledi.

Neredeyse tüm büyük teknoloji şirketleri veri ahtapotudur :

Hemen hemen tüm sosyal medya siteleri kullanıcılarını gözetliyor. Getty Images

Aralık 2020'de dokuz büyük teknoloji şirketine ilgili bir talepte bulunuldu. Bunlar Amazon, Facebook'un ana şirketi Meta, YouTube, Twitter, şimdi X, Snapchat'in sahibi olduğu Snap, Tiktok'un sahibi ByteDance, Discord, Reddit ve WhatsApp'tır.

Sonuçlar şok edici. Şirketler, sözde veri komisyoncularından gelen bilgiler de dahil olmak üzere, "süresiz olarak sakladıkları" verilerden oluşan "tüm hazineleri" topluyor. Bu, kullanıcıların yanı sıra teklifleri hiç kullanmayan kişilerden gelen verileri de içerir.

Ayrıca birçok şirket birbiriyle veri alışverişinde bulunmaya devam edecek. FTC müfettişleri, teknoloji devlerinin verileri işlemesiyle ilgili "ciddi endişelerini" dile getirdi. Şirketlerin veri toplama, minimizasyon ve depolaması “ne yazık ki yetersiz”. Bazı şirketler, kullanıcıların açık taleplerine rağmen verileri silmiyor.

Şirketler için kazançlı, kullanıcılar için tehlikeli

FTC Şefi Lina Khan, "Rapor, sosyal medya ve video akışı sağlayıcılarının büyük miktarda kişisel veriyi nasıl toplayarak milyarlarca dolarlık bir işletmeye dönüştürdüğünü ortaya koyuyor" dedi.

Khan, "Şirketler için kazançlı olabilir, ancak bu gözetim uygulamaları kullanıcıların mahremiyetini tehlikeye atıyor, özgürlüklerini tehdit ediyor ve onları kimlik hırsızlığı ve takip gibi tehditlere maruz bırakıyor" diye ekledi. Bazı şirketlerin çocukları ve gençleri korumada başarısız olması özellikle endişe verici.

Şirketler özellikle çocukları ve gençleri yeterince korumuyor

Lina Khan, ABD rekabet kurumu FTC'nin başkanı. Getty Images

Rapor, örneğin şirketlerin piksel takibi gibi istilacı veri izleme yöntemlerini nasıl kullandığını veya kullanıcı verilerini algoritmalar ve yapay zeka gibi otomatik sistemlere nasıl beslediğini gösteriyor; üstelik kullanıcılara verilerinin bu şekilde kullanılmasından vazgeçme seçeneği bile yok.

Ayrıca piyasa gözlemcileri çocukların ve gençlerin yeterince korunmadığını belirtiyor. "Araştırmalar, sosyal medya ve dijital teknolojilerin genç kullanıcıların ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkilere katkıda bulunduğunu gösteriyor." Şirketler, tekliflerin çocuklara yönelik olmaması nedeniyle hiçbir çocuğun bu teklifleri kullanmayacağını varsayıyor. Gençler genellikle platforma kısıtlama olmaksızın erişebiliyor.

ABD rekabet otoriteleri iyileştirme için şu önerilerde bulunuyor :

FTC raporu yalnızca ABD'li tüketicilere atıfta bulunsa da, bu tür uygulamaların Avrupa ve Almanya'da da yaygın olduğu varsayılabilir; sonuçta ABD şirketleri, sosyal medya ve dijital hizmetler konusunda yerel pazara da hakimdir.

Son olarak FTC, yasa koyucuların nasıl ilerlemesi gerektiği konusunda açık talimatlar verir ve diğer hususların yanı sıra gözetim sınırlamaları, kullanıcıların yasal veri hakları, veri kullanımını en aza indirmek için somut ve ölçülebilir prosedürler, istilacı veri takibinden kaçınma, kullanıcı tarafından daha fazla kontrol, ve çocuklar ve gençler için daha fazla gizlilik.